Difference between revisions of "eye"

 
(30 intermediate revisions by 7 users not shown)
Line 7: Line 7:
 
<sm2>Pcm-ng-eye.f.ogg</sm2>  
 
<sm2>Pcm-ng-eye.f.ogg</sm2>  
 
<sm2>Pcm-ng-eye.m.ogg</sm2>
 
<sm2>Pcm-ng-eye.m.ogg</sm2>
 
===Frequency===
 
* Frequency in NSC treebank: 24
 
* Frequency rank in NSC treebank: 401
 
* Frequency in raw corpus: 1768
 
* Frequency rank in raw corpus: 217
 
 
===Definition===
 
Wetin person take dey see.
 
  
 
===Noun===
 
===Noun===
#Di part of person body wey e dey take see someting.
+
#Part of person body wey e dey take see someting.
#:* {{ux|dv| My '''eye''' dey pain me since morning o |(NSC__Shulammite_2020_ My eyes have been hurting  since morning. )}}
+
#:* {{ux|dv| My '''eye''' dey pain me since morning o.|(My eyes have been hurting  since morning. )}}
 
#:* {{ux|dv|Look the police for '''eye'''. |(jw__2315, Looked at the police officer eye to eye.)}}
 
#:* {{ux|dv|Look the police for '''eye'''. |(jw__2315, Looked at the police officer eye to eye.)}}
#:* {{ux|dv| Sand don enter im '''eye''' as e dey play with sand sand for outside.|(NSC__Shulammite_2020_ Sand entered his eye while playing with sand outside .)}}
+
#:* {{ux|dv| Sand don enter im '''eye''' as e dey play with sand sand for outside.|(He got some sand in his eye while playing with sand outside.)}}
#Di way person dey look something/somebody.
+
#Di way wey person dey look something/somebody.
 
#:* {{ux|dv|Which kind '''eye''' we go take look the work wey dem give us? |(jw__45597, How do we view the work given to us?)}}
 
#:* {{ux|dv|Which kind '''eye''' we go take look the work wey dem give us? |(jw__45597, How do we view the work given to us?)}}
#:* {{ux|dv|Which '''eye''' I expect say make e take look me? |(deuber__6567,  How do I expect him to view me?)}}
+
#:* {{ux|dv|Which '''eye''' I expect sey make e take look me?|(deuber__6567,  How do I expect him to view me?)}}  
#Na make person learn something well.
+
 
#:* {{ux|dv|'''Put eye down'''. |(jw__30546, __pay attention__)}}
 
#Person wey start dey wise up.
 
#:* {{ux|dv| As di kele come back from youth service, her '''eyes''' con open.  |(NSC_Shulammite_2020, As the young lady returned from youth service, she had become smart.)}}
 
#Dem dey monitor person.
 
#:* {{ux|dv| Bros, '''put eye''' for your son, I see am dey waka with boys wey dey smoke igbo. |(NSC_Shulammite_2020. Sir, monitor your son, he is keeping bad company.)}}
 
#:* {{ux|dv|E go good make EFCC '''put eye''' for all di people wey be say de dey office. |(LAG_39_Recording-Wahala_T__16, You have started monitoring me.)}}
 
# Na make person deal with anoder person.
 
#:* {{ux|dv|E be like sey I go '''chop''' people '''eye'''. |(IBA_06_Linguistic-Fieldwork_DG__234, It seems I will deal with some people.)}}
 
#Condition where person dey vex.
 
#:* {{ux|dv|Top-flight Spanish Club Barcelona '''eye''' dey red. |(bbc__85344, Top-flight Spanish Club Barcelona are displeased.)}}
 
#As per person join mouth put for something.
 
#:* {{ux|dv|Tori be say na sports and politics na im Weah go '''put eye and mouth''' ontop. |(bbc__95224,  The main gist is that, sports and politics are what Weah will focus on.)}}
 
#:* {{ux|dv|dem wan '''put eye and mouth''', so dat di discussion no go turn to fight-fight. |(bbc__25440, They want to intervene so that the discussion will not degenerate into a fight.)}}
 
#Na make person do somtin [[korokoro]].
 
#:* {{ux|dv|God go punish people wey '''open eye do''' wetin e no like.​—  |(jw__32645, God will punish those who intentionally do what he dislike.)}}
 
#Na make people reason togeda.
 
#:* {{ux|dv|Like Saraki, Kwankwaso comot from APC and re-join PDP wen im stop to dey '''see eye to eye''' wit di way di party dey waka. |(bbc__63889, Like Saraki, Kwankwaso left from APC and re-joined PDP when he stopped agreeing with the manner in which they run the party.)}}
 
#Person don experience someting.
 
#:* {{ux|dv|If you don '''see''' love before '''eye to eye''', if you don see love before, you go know sey love dey exist. |(NST_cleaned__18824, If you've come face to face with love, if you've experienced it before, you'll know that love is real.)}}
 
#Person wey know how tings dey go.
 
#:* {{ux|dv| Di plenti waka waka, as e no di stay for kontri don make pipo di '''shine eye''' for weti e di do. |(bbc__27632, His many travels has made people in the country curious.)}}
 
  
 
====Related forms====
 
====Related forms====
* [[beta eye]], [[man eye]], [[eye sake]],[[eye man]], [[pipo eye]], [[side eye]], [[shine eye]]
+
* [[put eye]], [[open eye]], [[red eye]], [[shine eye]]
 
 
===Synonyms===
 
*[[eye eye]], [[longer throat]], [[sharp eye]], [[eye to eye]], [[put eye]], [[red eye]]
 
  
 
====Translations====
 
====Translations====
* English: ''eye, stare, greedy, smart, aware''
+
* English: ''eye, view
  
 
===Verb===
 
===Verb===
#Make person dey person one kind one kind.
+
*Make person dey do face one kind one kind wey dey show sey e dey vex for person.
#:*{{ux|dv|For di meeting today ehn! na so dem begin to dey '''eye''' demsef |(NSC__Shulammite_2020_ During the meeting today, they were making faces at each other.)}}  
+
#:*{{ux|dv|For di meeting today ehn! Na so dem start to dey '''eye''' demsef.|(NSC_2020, During the meeting today, they were making faces at each other.)}}  
 
#Make person dey get longer throat for someting.
 
#Make person dey get longer throat for someting.
#:* {{ux|dv|Saraki na number three oga for Nigeria goment and e be like say im dey '''eye''' to be Presido. |(bbc__87021, Saraki is the third highest officer in Nigeria government, but it seems  he wants to contest for the post of the president.)}}
+
#:* {{ux|dv|Saraki na number three oga for Nigeria goment and e be like say im dey '''eye''' to be Presido.|(bbc__87021, Saraki is the third highest officer in Nigeria government, but it seems  he wants to contest for the post of the president.)}}
 
 
===Adjective===
 
:* {{ux|dv|Some men na big '''eye''' dem get, |(NST_cleaned__14300, Some men are just greedy.)}}
 
  
 
====Related forms====
 
====Related forms====
* [[beta eye]],[[shine eye]]
+
* [[big eye]]
  
 
===Synonyms===
 
===Synonyms===
 
* [[longer throat]]
 
* [[longer throat]]
  
===Antonyms===
 
*[[small eye]]
 
 
====Translations====
 
====Translations====
* English: ''making faces, greedy''
+
* English: ''make faces, greedy''
 +
 
 +
 
 +
===Idiom===
 +
*Chop eye
 +
Make person deal with another person.
 +
:* {{ux|dv|E be like sey I go chop people eye.|(IBA_06_Linguistic-Fieldwork_DG__234, It seems I will deal with some people.)}}
 +
*Eye red
 +
Dey person get ginger to do something.
 +
:* {{ux|dv|Top-flight Spanish Club Barcelona eye dey red. |(bbc__85344, Top-flight Spanish Club Barcelona are eager.)}}
 +
*Sey person dey vex.
 +
:* {{ux|dv|Bros, your eye dey red. Beans sef no dey.|(NSC_2022, Bros, I am broke. I don't even have beans.)}}
 +
:* {{ux|dv| No die for here o. Call your papa. Tell am sey atall atall make e arrange something.Tell am sey eye red. Clear am sey eye red die!|(NSC_2022,Don’t die here. Call your father. Tell him to send you something, no matter how small. Tell him that you are broke. Tell him that you are very broke.)}}

Latest revision as of 11:46, 5 May 2023

Naija

Etymology

From: English eye

Pronunciation

  • áì

Play Play

Noun

  1. Part of person body wey e dey take see someting.
    • My eye dey pain me since morning o.  — (My eyes have been hurting since morning. )
    • Look the police for eye.  — (jw__2315, Looked at the police officer eye to eye.)
    • Sand don enter im eye as e dey play with sand sand for outside.  — (He got some sand in his eye while playing with sand outside.)
  2. Di way wey person dey look something/somebody.
    • Which kind eye we go take look the work wey dem give us?  — (jw__45597, How do we view the work given to us?)
    • Which eye I expect sey make e take look me?  — (deuber__6567, How do I expect him to view me?)


Related forms

Translations

  • English: eye, view

Verb

  • Make person dey do face one kind one kind wey dey show sey e dey vex for person.
    • For di meeting today ehn! Na so dem start to dey eye demsef.  — (NSC_2020, During the meeting today, they were making faces at each other.)
  1. Make person dey get longer throat for someting.
    • Saraki na number three oga for Nigeria goment and e be like say im dey eye to be Presido.  — (bbc__87021, Saraki is the third highest officer in Nigeria government, but it seems he wants to contest for the post of the president.)

Related forms

Synonyms

Translations

  • English: make faces, greedy


Idiom

  • Chop eye

Make person deal with another person.

  • E be like sey I go chop people eye.  — (IBA_06_Linguistic-Fieldwork_DG__234, It seems I will deal with some people.)
  • Eye red

Dey person get ginger to do something.

  • Top-flight Spanish Club Barcelona eye dey red.  — (bbc__85344, Top-flight Spanish Club Barcelona are eager.)
  • Sey person dey vex.
  • Bros, your eye dey red. Beans sef no dey.  — (NSC_2022, Bros, I am broke. I don't even have beans.)
  • No die for here o. Call your papa. Tell am sey atall atall make e arrange something.Tell am sey eye red. Clear am sey eye red die!  — (NSC_2022,Don’t die here. Call your father. Tell him to send you something, no matter how small. Tell him that you are broke. Tell him that you are very broke.)